เปิดตำนานแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์คู่เมืองนครศรีธรรมราช ใช้ในพิธีกรรมอันศักดิ์สิทธิ์ ในพระราชพิธีเถลิงถวัลย์ราชสมบัติ พระมหากษัตริย์ที่จะขึ้นเถลิงถวัลย์ราชสมบัติ ในขั้นตอนการเตรียมพิธีจะต้องมีการตักน้ำจากแหล่งสำคัญสำหรับนำมาเป็นน้ำสรงพระมุรธาภิเษก และเพื่อทำน้ำอภิเษกก่อนที่จะนำไปประกอบในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ซึ่งน้ำที่นำมาจะต้องมีความพิเศษกว่าน้ำธรรมดาทั่วไป
ซึ่งในจำนวนนั่น ได้รวม ๖ แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ คู่บ้านคู่เมืองนครศรีธรรมราช ได้แก่ น้ำที่บ่อวัดหน้าพระลาน, บ่อวัดเสมาไชย, บ่อวัดเสมาเมือง, บ่อวัดประตูขาว, ห้วยเขามหาชัย, และน้ำบ่อปากนาคราช
๑.บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ วัดหน้าพระลาน ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช
อยู่ติดกับวัดพระมหาธาตุวรมาหาวิหาร ซึ่งตั้งอยู่ทางทิศใต้บ่อน้ำวัดหน้าพระลานอยู่ทางทิศอีสานของวัด ในครั้งโบราณชาวบ้านเชื่อกันว่าเป็นบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ น้ำใสสะอาด มีความหนาแน่นผิดปกติกว่าบ่ออื่น ๆ หากใครได้ดื่มน้ำในบ่อนี้จะมีสติปัญญาดี มีบุญวาสนา จะได้เป็นขุนนางผู้ใหญ่ นอกจากนั้นชาวบ้านยังเชื่อว่าน้ำในบ่อนี้สามารถใช้ผสมยารักษาโรคและใช้ประพรมขับภูตผีปีศาจได้ด้วยจึงนิยมตักน้ำในบ่อนี้ไปใช้ดื่มกินตามความเชื่อของตน
ในปีพุทธศักราช ๒๔๓๑ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จประพาสหัวเมืองปักษ์ใต้ และได้เสด็จประพาสประทับแรม จังหวัดนครศรีธรรมราช ซึ่งขณะนั้นเจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (หนูพร้อม) เป็นเจ้าเมือง พระองค์ทรงทราบเรื่องราวบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์วัดนี้ จึงได้เสด็จพระราชดำเนินมายังวัดหน้าพระลาน ทรงตักน้ำในบ่อนี้ด้วยภาชนะซึ่งทำด้วยใบจาก (หมาจาก) ด้วยพระองค์เอง และทรงเสวยด้วย หลังจากนั้นก็ทรงรับสั่งถามพระครูรอง (มีนามว่า พระศรีจันทร์) เจ้าอาวาส เขาลือว่าถ้าใคร ได้ดื่มน้ำจากบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์แห่งนี้แล้ว จะได้เป็นใหญ่ เป็นโต เฉลียวฉลาดกันจริงหรือ ประการใด เจ้าอาวาสได้ทูลว่าขอถวายพระพรมหาบพิต ลูกศิษย์วัดหน้าพระลาน ถ้าได้ดื่มน้ำในบ่อนี้แล้ว อย่างเลวก็ไม่สามารถที่จะคาดว่าขึ้นเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นถ้านับถึงปัจจุบัน เป็นเวลา ๑๑๔ ปี
ในอดีตครั้งกรุงศรีอยุธยา เจ้าเมืองนครศรีธรรมราช เคยอัญเชิญน้ำศักดิ์สิทธิ์จากบ่อแห่งนี้ เพื่อเข้าสู่พิธีและพระราชพิธีต่าง ๆ เช่น พิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาของเมืองนครศรีธรรมราช และอัญเชิญน้ำศักดิ์สิทธิ์จากบ่อแห่งนี้เข้าสู่งานพระราชพิธีทวีธาภิเษก เมื่อ ปี พ.ศ. ๒๔๔๗ (รัชกาล ที่ ๕) และพระราชพิธีบรมราชาภิเษกพระมหากษัตริยาธิราชเจ้าทุกพระองค์ในราชวงค์จักรี ครั้งหลังสุดทางจังหวัดได้อัญเชิญน้ำศักดิ์สิทธิ์จากบ่อแห่งนี้ซึ่งเป็น ๑ ใน ๖ แห่งของจังหวัดนครศรีธรรมราช ขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวโรกาสพระราชพิธีมงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ เมื่อ วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๒
๒.บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ วัดเสมาเมือง ตั้งอยู่ทางทิศเหนือโรงธรรมศาลาของวัดเสมาเมือง ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช
ซึ่งตั้งอยู่ทางทิศอีสานของวัด เป็นบ่อน้ำที่สร้างขึ้นพร้อมกับการตังวัดเสมาเมือง หมายถึงหลักเมืองเป็นสถานที่บอกเรื่องราวต่าง ๆ ของจังหวัดนครศรีธรรมราช ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน วัดเสมาเมือง ตามทะเบียนวัดของจังหวัดนครศรีธรรมราช สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๑๓๑๘ เป็นวัดที่สร้างขึ้นเป็นอันดับที่ ๒ รองจากวัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร มีหลักศิลาจารึกหลักที่ ๒๓ ซึ่งขุดพบที่วัดเสมาเมืองแห่งนี้ ชาวบ้านเชื่อกันว่าบ่อน้ำแห่งนี้ ตั้งอยู่ภายในเขตธรณีสงฆ์อันเป็นแดนของพระพุทธศาสนา และในอดีตเคยเป็นศาสนาพรหมณ์ ที่ได้เข้าสู่นครศรีธรรมราช ราวศตวรรษที่ ๑๐-๑๒ ก่อนกลายเป็น
วัดในพระพุทธศาสนา และเชื่อว่าบ่อน้ำนี้ มีอายุก่อนตั้งวัดเสมาเมือง เป็นบ่อน้ำในศาสนาสถานของศาสนาพรหมณ์ จึงมีความเชื่อว่าใครที่ได้ดื่มกินน้ำในบ่อนี้ ก็สามารถแก้คุณไสย ภูตผีปีศาจได้ จึงเป็นบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์หนึ่งใน ๖ แห่งของนครศรีธรรมราช และทางการได้ตักน้ำในย่อนี้เข้าสู่พิธีและพระราชพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาของเมืองนครศรีธรรมราชและอัญเชิญน้ำศักดิ์สิทธิ์จากบ่อน้ำแห่งนี้ เข้าสู่งานพระราชพิธีทวีธาภิเษกในรัชกาลที่ ๕ และพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระมหากษัตริยาธิราชเจ้าทุกพระองค์ในราชวงศ์จักรี
๓.บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ วัดเสมาไชย อยู่ทางทิศเหนือวัดเสมาเมือง ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช
ซึ่งอยู่ทางด้านทิศเหนือของวัดเสมาเมือง บ่อน้ำตั้งอยู่ทางทิศอีสานชองวัด เช่นเดียวกับวัดเสมาเมือง เสมาไชยหมายถึงเครื่องหมายของการชนะ ในอดีตพระ เจ้าศรีธรรมโศกราช กษัตริย์เมืองนครได้สร้างวัดนี้ขึ้น หลังจากได้กรีธาทัพไปตีหัวเมือง ฝ่ายใต้ และได้รับชัยชนะกลับมา จึงได้บูรณะวัดเสมาไชยเป็นที่ระลึก เพื่อเป็นสิริมงคลแก่บ้านเมืองจึงทำให้น้ำศักดิ์สิทธิ์ในบ่อวัดเสมาไชย ได้ถูกนำไปใช้เป็นบ่อพระพุทธมนต์ ประพรมให้แก่ทหารหรือให้ทหารดื่มน้ำเพื่อออกสงคราม ในคราวที่เจ้าพระยานครน้อย ได้กรีธาทัพไปตีไทรบุรี ก็ได้นำน้ำศักดิ์สิทธิ์บ่อนี้ เข้าพิธีพุทธาภิเษกประพรมให้ทหาร และให้ทหารดื่มน้ำบ่อนี้เพื่อไปทำสงครามกับเมืองไทรบุรี และได้รับชัยชนะกลับมา ชาวนครจึงเชื่อว่าน้ำบ่อนี้ ผู้ใดได้ดื่มกินจะได้รับชัยชนะในทุกคราว
ในอดีตจังหวัดนครศรีธรรมราช ได้อัญเชิญน้ำศักดิ์สิทธิ์จากบ่อแห่งนี้ เพื่อเข้าพิธีและพระราชพิธีต่าง ๆ เช่นพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยาของเมืองนครศรีธรรมราช และอัญเชิญน้ำศักดิ์สิทธิ์ จากบ่อแห่งนี้เข้าประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกพระมหากษัตริยาธิราชทักพระองค์ในราชวงค์จักรี ครั้งหลังสุดจังหวัดได้อัญเชิญน้ำศักดิ์สิทธิ์จากบ่อแห่งนี้ ซึ่งเป็นหนึ่งในหกแห่งของจังหวัดนครศรีธรรมราช ขึ้นทูบเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเนื่องในวโรกาสพระราชพิธีมงคลเฉลิมพระขนมพรรษา ๖ รอบ วันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๒
๔.บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ วัดประตูขาว ตั้งอยู่ในท้องที่ตำบลคลัง อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช (ซึ่งปัจจุบันกลายเป็นวัดร้าง และได้ใช้พื้นที่เป็นโรงเรียนอนุบาลนครศรีธรรมราช “ณ นครอุทิศ”)
ตั้งอยู่ที่ตำบลคลัง อำเภอ เมือง จังหวัด นครศรีธรรมราช ปัจจุบัน เป็นวัดร้าง ทางราชการได้ใช้สถานที่วัดนี้เป็นโรงเรียนอนุบาลนครศรีธรรมราชไปแล้ว บ่อน้ำที่วัดประตูขาวเดิมเป็นบ่อน้ำลึกอยู่หลังโรงเรียนอนุบาลนครศรีธรรมราช แต่ครั้งโบราณน้ำในบ่อนี้ได้รับการปลุกเสกโดยเจ้าอาวาสรูปสำคัญของวัดนี้ เป็นเจ้าอาวาสที่มีอิทธิฤทธิ์มากเชี่ยวชาญทางไสยศาสตร์น้ำในบ่อนี้เป็นน้ำที่ศักดิ์สิทธิ์เป็นสิริมงคลใช้ในการทำน้ำพระพุทธมนต์ในพระราชพิธีต่าง ๆ เช่น น้ำอภิเษก พระราชพิธีบรมราชาภิเษก และน้ำพระพิพัฒน์สัตยา เป็นต้น รวมกับน้ำในบ่ออื่น ๆ ที่กล่าวมาแล้วข้างต้นทั้งสามบ่อ
๕.แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ ห้วยเขามหาชัย อยู่ในท้องที่หมู่ ๔ ตำบลท่างิ้ว อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช
เป็นลำห้วยที่มีน้ำไหลมาจากเขามหาชัย ผ่านลงมาทางแนวป่าในบริเวณที่เป็นสถาบันราชภัฏนครศรีธรรมราช ต้นน้ำอยู่ในเขต หมู่ที่ ๔ ตำบล ท่างิ้ว อำเภอ เมือง จังหวัด นครศรีธรรมราช ลำห้วยนี้เรียกตามชื่อของภูเขามหาชัย อันหมายถึงชัยชนะอันยิ่งใหญ่ ที่ชาวเมืองนครศรีธรรมราช ในช่วง พ.ศ. ๑๙๐๐-๒๐๐๐ มีชัยต่อชวาที่มาทำสงครามกับชาวนครถือเป็นน้ำที่มีโชคชัย ใช้เป็นน้ำในพระราชพิธีต่าง ๆ เช่น น้ำพระพุทธมนต์ น้ำพระบรมราชาภิเษก น้ำพระพิพัฒน์สัตยา เป็นต้น โดยนำไปรวมกับน้ำบ่ออื่น ๆ ที่มีในตัวเมืองนครศรีธรรมราช
๖.แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ ห้วยปากนาคราช หรือห้วยเทวดานาคราช ตั้งอยู่ในท้องที่หมู่ ๔ ตำบลเขาแก้ว อำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช
เป็นห้วยที่มีความคดเคี้ยวเหมือนตัวพระยานาคราช อยู่ที่ตำบล เขาแก้ว อำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช น้ำจากลำห้วยนี้ไหลออกมาจากแง่หินที่มีลักษณะเหมือนปากพระยานาค ไหลตลอดปี ตั้งแต่โบราณมาเชื่อว่าน้ำในห้วยนาคราชเป็นน้ำที่ศักดิ์สิทธิ์และสำคัญเหมือนกับน้ำจากแหล่งอื่น ๆ ๕ แหล่งข้างต้น น้ำจากลำห้วยนี้ใช้เป็นน้ำพระพุทธมนต์และพระราชพิธีร่วมกับน้ำทุกแหล่งที่กล่าวมา
ตรงจุดที่ตักน้ำในห้วยปากนาคราชมีลักษณะเป็นแอ่งน้ำที่มีทางน้ำเล็ก ๆ หลายสายไหลมารวมกัน ที่ใกล้จุดนี้มีต้นไม้อยู่สามชนิด คือ ต้นใบแร็ด ๑ หมู่ กอไผ่ลำเล็ก ๑ กอ และหวาย ๑กอ เจ้าเมืองนครเคยจัดให้มีคนเฝ้ามิให้ใครตันต้นไม้ทั้งสามชนิดนี้โดยเด็ดขาด ทั้งนี้เพราะเมื่อเวลาใช้น้ำมาเสวย หรือใช้ในพระราชพิธีนั้น ให้ตัดไผ่มาทำกระบอกใส่น้ำ ใช้ใบแร็ดทำจุกปิดปากกระบอกน้ำ และใช้หวายมัดกระบอกน้ำเข้าด้วยกัน
ขอบคุณข้อมูล เจ้าของภาพ
สายลุยเตรียมพร้อมก่อนไป “เดินป่า” อ่านจบรู้เรื่อง