ตำนานเมืองนคร

ภัยพิบัติโคลนถล่มกะทูน จากความวิปโยคคืนสู่ความสมบูรณ์

4424

views

หากย้อนกลับไปเมื่อ 35 ปีก่อน เมื่อวันที่ 22 พ.ย. 2531 ภัยพิบัติโคลนถล่มที่ ต.กะทูน อ.พิปูน จ.นครศรีธรรมราช ทะเลโคลน รวมทั้งท่อนไม้ยางพารา และต้นไม้บนเทือกเขาหลวง ทับถม ต.กะทูน ทั้งตำบล พื้นที่กว่า 6,000 ไร่ บ้านเรือน 1,500 หลัง ถูกโคลนทับถมหนาร่วม 2 เมตร มีผู้เสียชีวิตและสูญหายร่วม 100 คน ประเมินความเสียหายนับพันล้านบาท ทุกคน ทุกฝ่าย หมดหวังกับการฟื้นฟูพื้นที่ชุมชนเดิม ต้องย้ายที่ตั้งชุมชนใหม่

ในขณะนั้นคนกะทูนต่างรู้สึกสิ้นหวังจากการสิ้นเนื้อประดาตัว บ้านเรือน พื้นที่เกษตร ถูกทับถมยากฟื้นฟู

ก่อนเกิดเหตุการณ์ครั้งนั้นราว 3-4 วัน ได้เกิดพายุดีเพรสชั่น มีฝนตกปรอยๆ ต่อเนื่องมาหลายวัน ทำให้ดินบนภูเขาซับน้ำไว้จนชุ่มโชก และเมื่อฝนยังเพิ่มปริมาณน้ำอีกไม่หยุด ดินที่รับน้ำหนักไว้มากจนเกินกำลัง ก็ลื่นไถลลงมาตามทางลาด ทำให้ดินที่อยู่ด้านล่างต้องถล่มลงมาด้วย พร้อมต้นไม้ป่าและต้นยางพาราที่ชาวบ้านขึ้นไปปลูกไว้บนเขาถูกถอนรากถอนโคน กลายเป็นอาวุธของกระแสน้ำกวาดบ้านเรือนและชีวิตผู้คนไปกับกระแสน้ำ อีกทั้งยังมีโคลนดินตามมาถล่มทับ

นอกจากนี้ ตำบลกะทูนซึ่งภูมิประเทศเป็นแอ่งรับน้ำมีพื้นที่ 70 ตารางกิโลเมตรนี้ มีลำธารหลายสายรับน้ำจากเชิงเขาโดยรอบมารวมลงในคลองกระทูน แต่มีทางน้ำไหลออกกว้างเพียง 70 เมตรเท่านั้น เมื่อถูกต้นไม้บนเขาและไม้ในสวนที่ชาวบ้านปลูกไหลมาปิดทางน้ำออก ระดับน้ำในแอ่งกะทูนจึงสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ฝังกลบทุกสิ่งทุกอย่างและทุกชีวิตไว้ใต้น้ำ

26 พฤศจิกายน หลังพายุฝนหยุดตก สถานการณ์เริ่มคลี่คลาย แอ่งกะทูนได้กลายเป็นแผ่นดินโคลน หลายฝ่ายได้ลงพื้นที่สำรวจความเสียหาย บรรยากาศเต็มไปด้วยกลิ่นศพคละคลุ้ง พบผู้เสียชีวิตมากมาย ทำให้การขุดหาซากศพเป็นไปด้วยความยากลำบาก ซึ่งหน่วยกู้ภัยจากทุกทิศได้หลั่งไหลมาช่วย ขณะที่เฮลิคอปเตอร์ก็บินวนหาคนที่รอดชีวิตทั้งวัน ตลอดเส้นทางที่เคยมีบ้านเรือนนับร้อยหลัง ตอนนี้เหลือเพียงสิบกว่าหลัง สองข้างทางเต็มไปด้วยดินโคลน หินขนาดใหญ่ และท่อนซุงเกือบ 50,000 ท่อน

ขณะที่ชาวบ้านทั้งหมดไม่สามารถกลับเข้าไปอยู่แหล่งอาศัยเดิมได้ ต้องย้ายไปหาที่อยู่ใหม่อย่างคนสิ้นหวัง ขณะสิ้นเนื้อประดาตัว

แต่ด้วยพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในหลวงรัชกาลที่ 9 ‘พ่อหลวงของปวงไทย’ ได้โปรดเกล้าฯให้กรมชลประทานสร้าง ‘อ่างเก็บน้ำกะทูน’ ขึ้นในที่ประสบภัย แล้วเสร็จใน พ.ศ. 2540 พร้อมกับจัดระบบนิเวศใหม่ให้เหมาะสมกับภูมิประเทศ เป็นแหล่งรับน้ำป่าจากเทือกเขา ป้องกันอุทกภัยและเอื้อความชุ่มฉ่ำให้แหล่งเพาะปลูกในพื้นที่โดยรอบ ทำให้กะทูนกลับเป็นแหล่งสมบูรณ์พูนสุข อีกทั้งอ่างเก็บน้ำแห่งนี้ยังเป็นแหล่งท่องเที่ยว สัมผัสเทือกเขาและสายหมอกเหนือทะเลสาบ จนได้ฉายา ‘สวิตเซอร์แลนด์แดนใต้’